Lên Vùng cao

            Trên con đường dằng dặc lên miền biên ải, qua bao đèo dốc, con đường như dải lụa uốn lượn quanh co đèo núi, nhớ ngày xưa đường đất đi bộ ai cũng cúi mặt leo dốc làm gì có thời gian ngắm núi non, phong cảnh. giờ đây tất cả đã đổi thay con đường trải nhựa phẳng lỳ, núi rừng quang đãng, nhưng rừng già cổ thụ, những cây gỗ quý hiếm đã theo những con đường mới, theo những anh cán bộ về xuôi chỉ còn lại những mảng rừng thưa thớt những chồi non mới nhú, thỉnh thoảng những vạt rẫy mới phát trên đỉnh núi để lộ một màu vàng đen từ xa trông vào núi như người đàn ông bị hói.

            Kỳ sơn đã đổi khác, đứng từ trên đỉnh núi xã Tây sơn nhìn xuống, thị trấn nép mình bên dòng sông nước luôn mang một màu đỏ đục khi lũ về, đến mùa nắng hạn thì dòng sông trong xanh nhưng nước chỉ đủ len mình giữa bao đá sỏi ngổn ngang của dòng sông trơ đáy. Thị trấn ồn ào náo nhiệt đủ mọi thứ ở xuôi có gì thì ở núi có cái đó, sự giao thoa văn hóa ngày càng thể hiện rõ, nhà xây nhiều hơn, nhà cao tầng nhiều hơn... 

Muốn tìm một nét nguyên sơ thì phải đi vào vùng trong, dọc đường thỉnh thoảng vẫn gặp các chị các mẹ người Mông ra lấy nước và tắm cạnh đường. Nước ở vùng cao rất hiếm, nước được dẫn từ núi cao hơn về, có khi thì lấy cây nứa chọc vào mạch núi để tìm dòng nước rỉ ra cả ngày chỉ được 1 thùng đủ để nấu nướng. 

     Tiết đầu xuân trong cái se lạnh cửa rừng núi, những đứa trẻ người mông đẹp trai như putin vẫn mình trần ngịch nước bên đường, đứa thì không quần, đứa thì không áo cứ hồn nhiên nô đùa  nghịch ngợm, khí thấy người lạ chúng túm tụm vào nhau bẽn lẽn

          Trên gác bếp từng xâu thị bò, thịt trâu được treo sẵn để cho hơi khói hơi nóng của bếp hàng ngày làm cho thịt khô dần, để thịt được khô thì mất cơ vài tháng, thịt này đồng bào giàng dùng để ăn trong những dịp tết và lễ lạt. Thị bò giàng theo cách này có vị thơm và ngọt đậm, ăn hơi khô nên phải nhai kỹ mới cảm nhận được cái vị ngọt, bùi và thơm chứ không như thịt bò giàng được bày bán ở ngoài tị trấn. Thứ thịt mà người ta tẩm gia vị rồi đem đốt chỉ một hai ngày là được.

 Mặc cho cái ồn ào náo nhiệt, vào vùng sâu những bản làng vẫn êm ả nép mình bên những con đường, những nụ cười hồn nhiên, cái vỗ vai, cái bắt tay thân thiện sự mến khách của đồng bào khiến cho những ai dù chỉ một lần qua nơi đây để rồi không thể nào quên......